برای آنکه تفاوت کابل فشار قوی و ضعیف را بررسی نماییم، ابتدا باید به معرفی کابل فشار قوی و کابل فشار ضعیف بپردازیم.
شناخت انواع کابل برای بهینه سازی سیستم لازم است چرا که استفاده از کابل نامناسب میتواند موجب تلفات بیش از حد در کابل یا از بین رفتن خود آن کابل شود. لازم است ابتدا توضیحی درباره ساختار کابل بدهیم؛ همه ی کابل ها از دو لایه ی هادی و عایق ساخته شده اند. هادی بخش اصلی کابل است که وظیفه هدایت جریان الکتریکی بر عهده آن قرار دارد و معمولا از جنس مس و یا آلومینیوم است.
هادی ها بنا به نوع کابل و کاربردی که کابل دارد به شکل مفتولی، تک رشته ای، چند رشتهای، گرد و یا مثلثی هستند و هر کدام از آنها در انواعی از کابل ها به کار برده میشوند. عایق کابل نیز لایه بیرونی است که برای محافظت از هادی و جلوگیری از بروز اتفاقات و اطمینان از کارکرد صحیح کابل مورد استفاده قرار میگیرد و آن را نسبت به محیط بیرونی عایق مینماید. عایقها انواع مختلفی دارند و با توجه به کاربردی که کابل دارد، نوع آنها تغییر میکند. حال به معرفی کابل فشار قوی و کابل فشار ضعیف و همچنین تفاوت کابل فشار قوی و ضعیف میپردازیم.
✦✦✦✦✦✦✦
فروش کابل آلومینیوم به قیمت روز بازار در فروشگاه سیم و کابل ستایش
کابل فشار قوی چیست؟
کابل‌های ولتاژ بالایی که قادر هستند جریان‌های فراتر از ۳۰ کیلو وات را از خود عبور بدهند، کابل فشار قوی یا کابل قدرت نامیده میشوند. به صورت کلی این نوع کابل‌ها جهت انتقال انرژی الکتریکی در ولتاژهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گونه کابل‌ها از یک بخش رسانا و یک نوع عایق تشکیل شده اند.
به این شرح که در کابل فشار قوی یک سیستم عایق‌بندی کامل به کار رفته است، که شامل لایه‌های نیمه مخروطی و یک نوع محافظ فلزی می‌شود. در سال 1876 میلادی نخستین کابل‌های فشار قوی تولید شدند که در ابتدا چند رشته سیم مسی به یکدیگر تابیده شده و در انتها با کائوچو روکش می‌شدند.
کابل‌های فشار قوی استفاده‌های گوناگونی دارند و بر حسب نوع استفاده‌ای که از آنها می‌شود دارای تنوع بسیاری هستند. علاوه بر این دارای قیمت‌های مختلفی نیز می‌باشند. به طور مثال کابل‌های مخابراتی در مقایسه با کابل‌های به کار رفته در صنعت برق فشار قوی و ضعیف ساختار متفاوتی دارند.
به صورت کلی کابل‌ها از دو گونه اصلی هادی و عایق تشکیل شده‌اند. بر حسب استفاده‌ی کابل‌ها و مدل آنها، جنس، شکل، سطح مقطع کابل و تعداد هادی‌ها با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که موجب تقسیم بندی کابل‌ها بر این اساس می‌شود.
به صورت کلی کابل فشار قوی شامل یک نوع هادی برق و روکشی از جنس آلومنیوم بوده که توسط عایقی از مدل XLPE و یا PVC پوشش داده شده است. به منظور اتصال این نوع کابل به طور معمول سرکابل ویژه قدرت مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربرد کابل فشار قوی
ساختار کابل‌های فشار قوی برحسب نوع کاربرد با دیگر انواع به طور کامل متفاوت است. در حقیقت این گونه کابل‌ها برای انتقال برق در ولتاژ بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ از قبیل کاربردهای صنعتی، بر روی دکل‌های بزرگ و بین شهری، اتصال فیبر نوری و انتقال ولتاژ بالا در زیر زمین. کابل فشار قوی برای توزیع برق، روی دکل‌های بزرگ بین شهرها، در کانال‌ها و شبکه توزیع زیر زمینی مورد استفاده قرار میگیرد.
این نوع کابل‌ها در زیر زمین تعبیه میشوند یا در کانال‌های شبکه توزیع برق به کار می‌روند. علاوه بر این در کارخانه‌های تولیدی که به برق ولتاژ بالا نیاز دارند و در برق کشی صنایع نیز استفاده‌ی صنعتی دارند. کابل فشار قوی از لایه‌های مختلفی تشکیل شده است و از آنجا که میتواند ولتاژ نامی فراتر از 30 کیلو وات را از خود عبور دهد، به آنها کابل فشار قوی یا ولتاژ بالا نیز گفته می‌شود.
به طور معمول این مدل کابل‌ها جهت انتقال الکتریسیته از نیروگاه‌ها به شبکه‌های مرکزی یا شبکه‌های توزیع برق نیز به کار می‌روند. در حقیقت هسته کابل‌های ولتاژ بالا از جنس فولاد با روکش آلومینیومی هستند. آلومینیوم فلز رسانایی است، از این رو آن را تنها به منظور تولید کابل‌های ولتاژ بالا مورد استفاده قرار می‌دهند.
مقاومت کابل فشار قوی جهت انتقال برق ولتاژ بالا، مطلوب بوده و بر حسب کاربرد و مقدار ولتاژی که از خود عبور می‌دهد دارای کاربردهای متفاوتی است.
کابل فشار ضعیف چیست؟
کابل‌های فشار ضعیف (تا ۱۰۰۰ ولت) در مکان‌هایی که کمتر با خطرات ضربات مکانیکی مواجه هستند، مدل بدون زره آن و در مکان‌هایی که حاوی خطرات صدمات مکانیکی میباشد مدل زره دار محافظ به کار می‌رود. شکل ظاهری هادی‌ها به حالت مقاطع دایره‌ای است ولی در اکثر مواقع آنها را نسبتا به صورت قطعاتی از دایره تهیه می‌کنند که در مرکز کابل رأس آن و قاعده آن نیز در راستای سطح خارجی قرار میگیرد.
هادی‌هایی که عایق شده‌اند را به یکدیگر می‌تابند و در شرایطی که مشابه شمایل دایره باشد، از طریق پرکننده پی‌وی‌سی شکل کابل را دایره‌ای قرار می‌دهند. در حالتی که هادی‌ها قطعاتی تحت اختیار باشند، مجموعه خود جوش به شمایل دایره در می‌آید و در این شرایط در نوار پلاستیک به جای پرکننده پیچیده میشوند.
با روکش غلاف پی وی سی بر کابل بدون زره کار به پایان می‌رسد اما در کابل دارای زره برای افزایش استقامت مکانیکی، زرهی از سیم فولاد گالوانیزه به عنوان محافظ به دور کابل تابیده شده و سپس نوبت به کشیدن غلاف پی وی سی روی آن می‌رسد. غلاف افزون بر ایجاد استقامت مکانیکی از ورود آب به درون کابل و از بروز اثرات واکنش‌های شیمیایی بر روی کابل ممانعت میکند.
در کابل عایق کاغذی که در مقابل رطوبت به شدت حساس است؛ جنس غلاف فلزی مورد استفاده سرب یا آلومینیوم میباشد. رنگ عایق رشته‌های موجود در کابل فشار ضعیف می‌بایست مطابق استاندارد وی دی ئی آلمان به ترتیب خاکستری روشن، سیاه، قرمز، آبی و سیاه باشد. کابل فشار ضعیف در انواع گوناگون کابل‌های ضد آتش، کم دود، مقاوم در مقابل شعله، کابل‌های مسلح، مقاوم در مقابل هیدروکربن ها و مواد نفتی، بدون هالوژن تولید می‌گردد.
کاربرد کابل فشار ضعیف
کابل‌های فشار ضعیف برای مواردی به کار گرفته میشوند که میزان فشار الکتریکی در بازه‌ی استاندارد کابل است. کابل‌هایی که به منظور برق‌کشی در تأسیسات ساده، ساختمان‌های مسکونی و اداری استفاده میشوند، از این مدل هستند.
علاوه بر این در کابل کشی داخل لوازم الکتریکی کم مصرف نیز به کار می‌روند. البته با نظر به مدل کابل، در موارد گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرند که با ساختار و عملکرد کابل متناسب باشند. کابل فشار ضعیف برای سکوهای نفتی با استفاده از عایق و روکش‌های مخصوص از استحکام مطلوبی در مقابل دما، آب و مواد نفتی برخوردار است.
کابل‌های فشار ضعیف به منظور انتقال الکتریسته در ایستگاه‌های قدرت، خطوط توزیع، انتقال نیروی محرکه به الکتروموتورها، سیستم‌های روشنایی و … به کار گرفته میشوند. علاوه بر این، این نوع کابل‌ها در شبکه‌های عمومی و صنعتی، تاسیسات داخلی و خارجی، به شکل دفن در زمین و یا درون کانال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کابل‌های کنترلی اغلب در ابزارآلات و خطوط تولیدی جهت آنالیز علائم (سیگنال ها) و یا کمیت‌های کنترلی، سیستم‌های کامپیوتری و یا تجهیزات کنترلی ابزارآلات و نقاله‌ها به کار می‌روند. این مدل از کابل‌ها را میتوان در فضای باز، درون ساختمان و یا در درون کانال تعبیه نمود. مدل شیلد دار آن قابلیت استفاده از آن را در نقش ارت و یا اسکرین فراهم می‌سازد. مدل سربدار آن نیز برای به کارگیری در وضعیتی که امکان در معرض قرار گرفتن کابل در برابر حلال‌ها، خورنده‌ها و یا هیدروکربن‌ها وجود دارد، کارآیی دارد.
تفاوت کابل فشار قوی و ضعیف چیست؟
اساسی‌ترین تفاوت کابل فشار قوی و ضعیف مربوط به ساختار آنها می‌شود. در ساختار کابل‌های فشار قوی تعدادی لایه نیمه هادی داخلی و خارجی قرار دارد که در کابل‌های فشار ضعیف اینگونه نیست. تفاوت دیگر میان کابل فشار قوی و ضعیف در عایق مورد استفاده در آنها است. به طور معمول در کابل‌های فشار ضعیف انواع عایق‌های پلیمری به کار می‌روند؛ در صورتی که در کابل‌های فشار قوی، پلی اتیلن کراس لینک شده مورد استفاده قرار میگیرد.
به علت به کارگیری این عایق که دارای چند لایه نیمه هادی است، در تولید کابل‌های فشار قوی، میدان الکتریکی موجود در این کابل‌ها، منزوی شده و جریان‌های خارجی قادر نخواهند بود بر میدان الکتریکی داخل کابل اثری بگذارند و در آن اختلالی ایجاد نمایند. ضخامت کابل‌ها دیگر تفاوت میان کابل‌های فشار قوی و ضعیف است که به علت تفاوت در عایق‌های مورد استفاده در آنها میباشد. لازم به ذکر است که کابل‌های فشار قوی از کابل‌های فشار ضعیف بسیار ضخیم‌تر هستند. تفاوت کابل فشار قوی و ضعیف در وزن آنها نیز میباشد، کابل‌های فشار قوی سنگین‌تر از کابل‌های فشار ضعیف بوده اما این به این مفهوم نیست که کابل‌های فشار قوی به شدت سنگین می‌باشند، چرا که با پیشرفت تکنولوژی قابلیت کاهش وزن این گونه کابل‌ها وجود دارد.
از جمله تفاوت‌های دیگر کابل فشار قوی و ضعیف عبارتند از:
- افزایش ولتاژ در کابل فشار قوی موجب افزایش میدان الکتریکی می‌گردد.
- در کابل‌های فشار قوی تک لایه‌ای نیمه هادی روی هادی سیم کشیده شده تا مانع از برخورد عایق با سطحی صاف شود.
بروزرسانی 1402/07/09
