جدول جریان مجاز کابل نشان‌دهنده حداکثر جریانی است که اجازه عبور از کابل را دارد، بدون این که کابل دچار آسیب گردد. کابل‌ها یکی از ملزومات مهم در صنعت برق می‌باشند. کابل‌ها در هنگام مصرف به طور طبیعی دچار تلفات الکتریکی می‌شوند. این تلفات به صورت افزایش حرارت در قسمت هادی و عایق کابل ظاهر می‌گردد.
جریان مجاز عبوری از سیم و کابل به نحوه پخش گرما در سطح هادی کابل بستگی دارد.درجه حرارت کابل عامل تعیین کننده در جریان مجاز کابل میباشد. حداکثر درجه حرارت برای کابل، توسط قسمت روکش و عایق کابل تعیین می‌شود. استاندارد و جدول جریان مجاز کابل بر اساس حداکثر دمای ۷۰ درجه سانتیگراد در سطح کابل تهیه شده است.
4 فاکتور کلیدی جریان مجاز کابل
به طور خلاصه، جریان مجاز کابل حداکثر جریانی است که کابل می‌تواند از خود عبور دهد، به شرطی که دمای کابل از درجه حرارت مشخص که معمولا ۷۰ درجه است، فراتر نرود. فاکتورهای مهمی که در حداکثر جریان مجاز کابل نقش دارند شامل موارد زیر است:
- مقاومت الکتریکی هادی مورد استفاده، که با R نشان داده می‌شود.
- حداکثر دمای مجاز عایق مصرفی در کابل
- شرایط محیطی و عملکرد کابل
- دمایی که در اثر عبور جریان در قسمت هادی کابل به وجود می‌آید.
در جدول جریان مجاز کابل، حداکثر دمای مجاز برای هادی کابل، ۷۰ درجه سانتیگراد در نظر گرفته شده است.
عمق ۷۰ خاک 70 سانتی متر میباشد. به این صورت که به عمق ۷۰ سانتیمتر زمین را کنده و کابل را در آن قرار داده‌اند. سپس به عمق ۲۰ سانتیمتر خاک ماسه نرم ریخته شده و روی آن آجر قرار داده می‌شود. در انتهای کار، خاک معمولی ریخته می‌شود. این کار، از فشار و آسیب به کابل در هنگام کندن زمین جلوگیری می‌نماید.
توضیح این که مقاومت الکتریکی کابل، ارتباط مستقیم با سطح مقطع کابل دارد. هر چه سطح مقطع کابل بزرگتر باشد، دارای مقاومت الکتریکی کمتری بوده و جریان مجاز عبوری از آن بیشتر خواهد بود. در جدول زیر جریان مجاز انواع کابل را مشاهده می‌نمایید.
جریان مجاز کابل آلومینیوم
به طور کل مقدار توانایی کابل در انتقال یا جابجایی جریان در هر لحظه، بدون اینکه به کابل صدمه‌ای جدی وارد شود، جریان مجاز کابل گفته می‌شود. مقدار جریان مجازی که از کابل آلومینیوم می‌گذرد، باید به گونه‌ای باشد که حرارت تولید شده از رسانای هر نقطه کابل، به صورت صحیح و مناسب به پیرامون کابل منتقل شود. علت اهمیت این نکته، پیشگیری از افزایش دما در هادی یا همان رسانای کابل است، که اگر اتفاق بیفتد در زمان استفاده عایق کابل صدمه می‌بیند و موجب نقص در کار می‌شود.
بنابراین کیفیت و چگونگی جنس هسته رسانا و همینطور پوشش عایق کابل آلومینیوم مهم‌ترین اصولی است که تا حد زیادی مقدار جریان مجاز کابل آلومینیوم را معین می‌کند، و برای ایمنی کار باید به آنها به طور ویژه توجه شود. مطلب دیگری که در رابطه با کابل آلومینیومی باید به آن اشاره کرد، مکان و شرایط آن برای نصب کابل است. همانطور که واضح است، هر اندازه متوسط دما در محیط بیشتر باشد، از گنجایش کابل برای انتقال گرما به محیط بیرون، به همان نسبت کاسته می‌شود. برای احتیاط و یا پیشگیری از برخی خطرات که ممکن است اتفاق بیفتد، بهتر است جریان عبوری تا حد امکان کاهش یابد. جریان مجاز کابل‌های آلومینیومی یک سری اطلاعات را در اختیار قرار می‌دهد، تا کابل آلومینیوم را مناسب با اندازه‌شان انتخاب کنید. اگر قصد استفاده از کابل آلومینیوم را دارید، میزان جریان مجاز کابل را با بررسی شرایط محیط و مکان نصب تعیین کنید.
نکات مهمی که در جریان مجاز کابل آلومینیوم حتما باید در نظر گرفت
✅ میزان جریان مجاز کابل به سطح مقطع آن وابسته است، پس باید توجه کنید که در هنگام انتخاب هر سایز کابل، مقدار حداکثر جریان مجاز را برای آن در نظر بگیرید.
✅ در هنگام نصب، از مکان و میانگین حرارت دمایی آن آگه شوید. تحمل جریان کابل شرایط موجود، این که محیط بسته یا آزاد است، وابسته است. با توجه به اینکه مقدار حرارت محیط اطراف با افزایش جریان کابل، بیشتر می‌شود، مقدار فاصله کابل‌ها از هم را باید رعایت کرد.
✅ ﻣﻴﺰان ﺗﺤﻤﻞ ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ آن، به اینکه در ﻫﻮای آزاد و ﻳﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد. ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﻋﺒﻮری از ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺣﺮارت اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﻓﻀﺎی اﻃﺮاف آن بیشتر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد، و ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﺤﻮۀ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﺎﺑﻞ ﻫﺎ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﻪ آن توجه کرد.
✅ هر کابلی در همه جا کاربرد ندارد، و در واقع هر سیستم، کابلی با سطح مقطع معین را لازم دارد. پس لازم است به مسافت و افت ولتاژی که در طی مسیر احتمالا اتفاق بیفتد، توجه نمایید.
✅ عایقی که در کابل آلومینیوم به کار می‌رود، از جنس PVC و XLEP یا پلی‌اتیلن است، که این پوشش لایه محافظتی از کابل در مقابل شرایط محیطی است.
✅ کابل مورد نظر، باید همه استانداردهای لازم هنگام تولید در آن رعایت شده باشد و دارای کیفیتی در سطح بالا و قابل قبول باشد.
✅ بسته به سایز کابل، آمپر یا توان کابل متفاوت است، و باید زمان خرید به آن توجه داشت
جدول جریان مجاز کابل بر حسب مسافت
همان طور که در بالا توضیح داده شد، مقاومت الکتریکی کابل، نقش تعیین کننده‌ای در میزان جریان مجاز کابل دارد. یکی از عللی که باعث افزایش مقاومت کابل می‌گردد، افت ولتاژ در دو سر کابل است. هادی‌های مسی و آلومینیومی دارای افت ولتاژی پایینی هستند که قابل اغماض است. اما افت ولتاژ در مسافت‌های طولانی ایجاد مشکل می‌کند.
زمانی که طول کابل بلند باشد، افت ولتاژ بالا رفته و باعث افزایش مقاومت الکتریکی کابل می‌گردد. در مسافت‌های بالا برای این که جریان مجاز کابل در حد نرمال باقی بماند، باید سطح مقطع کابل را افزایش دهیم . استفاده از کابل با سطح مقطع بزرگتر، سبب کاهش مقاومت کابل در طول مسیر خواهد شد. در سیستم‌های شبکه تک فاز و سه فاز میزان افت ولتاژ مجاز ۵ درصد میباشد. در افت ولتاژهای بالاتر طبق جدول جریان مجاز کابل، باید سطح مقطع کابل را افزایش دهیم. در جدول زیر جریان مجاز کابل را براساس مسافت کابل مشاهده می‌نمایید.
- دو تا ستون سمت چپی جدول، نشان دهنده سطح مقطع کابل با هادی آلومینیومی و مسی می‌باشند.
- با توجه به جدول فوق به طور مثال کابل نمره ۱۰ مسی در مسافت ۵۰ متر دارای حداکثر جریان مجاز ۷۷ آمپر میباشد.
جدول جریان مجاز کابل در موقعیت های مختلف
عوامل مختلفی روی جریان مجاز کابل اثر دارند. مثلا دمای محیط بسیار اهمیت دارد. به طور مثال کابلی که در مناطق گرم استفاده می‌شود، با کابلی که در مناطق سردسیر استفاده می‌گردد، یکسان نیست. زیرا میزان تبادل دمایی کابل با محیط اطراف به دمای محیط بستگی دارد. این عامل به صورت مستقیم روی میزان جریان مجاز عبوری از کابل نقش دارد. به همین دلیل جدولی موجود می باشد که تکنسین‌های برق از این جدول استفاده کرده و جریان مجاز کابل را تعیین می‌نمایند. این جدول، ضرایب تصحیح جریان مجاز کابل را در دماهای مختلف به ما نشان می‌دهد.
نکته با اهمیت دیگر این است که باید ببینیم کابل فقط در هوای آزاد استفاده می‌گردد یا مدفون در خاک است. هر کدام از این عوامل باعث می گردد که کابل رفتار متفاوتی از خود بروز دهد. تبادل دمایی کابل در هوای آزاد و یا در خاک متفاوت میباشد.
اگر دمای محیط بالاتر از ۲۵ درجه باشد باید از این جدول استفاده کرده و جریان مجاز را محاسبه کنیم. مثلا برای دمای ۴۰ درجه سانتیگراد، ضریب تصحیح ۰.۷۵ است، بنابراین باید ضریب تصحیح را در جریانی که از جدول جریان مجاز کابل به دست آوردیم، اعمال نماییم و میزان جریان مجاز کابل تعیین کنیم.
جدول جریان مجاز کابل جدول استانداردی می باشد که برای اندازه گیری میزان جریان مجاز کابل، در شرایط مختلف به کار می رود. میزان جریان مجاز کابل به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این مقاله این عوامل را توضیح داده و جدول های مربوط به جریان مجاز کابل را مشاهده خواهید کرد.
امیدواریم که این مقاله به سوالات شما در خصوص جریان مجاز کابل پاسخ داده باشد . شما نیز میتوانید تجربیات و نظریات خود را در خصوص جریان مجاز کابل با ما به اشتراک بگذارید.
بروزرسانی 1402/09/22
